عروسک‌های ملل به دنبال خانه می‌گردند

به گزارش روابط عمومي پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري، موزه عروسک‌های ملل که تنها 2 سال از عمر آن می‌گذرد این روزها با مشکل پیدا کردن مکان دائمی برای ادامه فعالیت‌هایش مواجه است به نحوی که صاحبان و اداره‌کنندگان این موزه خصوصی دیگر قادر به تأمین اجاره بهای مکان قبلی موزه نیستند و دست به دامن نهادهای مرتبط نظیر سازمان میراث فرهنگی، شهرداری، کانون پرورش فکری و ... شده‌اند و در این میان آنچه به عنوان پیشنهاد از سوی این نهادها مطرح شده استقلال موزه را زیر سوال می‌برد زیرا که این ارگان‌ها می‌خواهند موزه عروسک‌های ملل جزئی از آنها باشد.

این مطلب را مسعود ناصری در نشست مطبوعاتی که از سوی کمیته ملی موزه های ایران (ایکوم) در خانه پروین اعتصامی، مقر ایکوم ایران برگزار شد، مطرح کرد.

ناصری مجموعه‌دار موزه عروسک های ملل با اشاره به اینکه این موزه از دو سال پیش کار خود را آعاز کرده است، گفت: این موزه با 1500 عروسک از 80 کشور جهان به دلیل مشکلات مالی و سنگینی اجاره بها در آستانه تعطیلی قرار گرفته است.

او با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی که در این موزه برای کودکان صورت می‌گیرد، افزود: بخش عمده‌ای از فعالیت‌های موزه عروسک‌های ملل به برگزاری کارگاه‌های آموزشی اختصاص یافته که در جریان آن کودکان با فرهنگ‌های مختلف در سرتاسر جهان آشنا می‌شوند.

وی با بیان اینکه در دو سال گذشته این موزه با همکاری هنرمندان، مردم‌شناسان، گرافیست‌ها، متخصصین ادبیات کودک و ... به فعالیت خود ادامه داده است، گفت: موزه عروسک‌های ملل در سالهای 93 و 94 به عنوان موزه برتر از طرف کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم) برگزیده شده است.

ناصری ایده ابتدایی تأسیس موزه عروسک‌های ملل را انجام فعالیت در حوزه موزه‌داری برای کودکان و نوجوانان اعلام کرد و افزود: از آن جهت که موزه تخصصی کودکان در ایران وجود ندارد و تنها در مواقعی موزه‌ها برنامه‌هایی به مناسب‌های مختلف برای کودکان اجرا می‌کنند این موزه می‌تواند با برگزاری کلاس‌های آموزشی امکان خوبی را برای آموزش فرهنگ به کودکان ایجاد کند.

او گفت: در این راه بسیار موفق بودیم زیرا که الان اگر یک مخاطب 2 ساله یا 16 ساله به موزه مراجعه کند می‌دانیم که با هر یک باید چگونه برخورد کنیم.

به گفته ناصری موزه عروسک‌های ملل یک موزه خانواده است زیرا با شرایطی که ایجاد شده تمامی سنین را پذیرا است و بازدید‌کنندگان از حضور در آن لذت می‌برند.

ناصری با بیان اینکه کودکان نسبت به برخی از فرهنگ‌ها سوگیری دارند و در مواجهه با آنها دست به مقایسه می‌زنند، تصریح کرد: یکی از کارهایی که در این موزه انجام شده این بوده که این کلیشه‌های فرهنگی را از بین ببریم و کودکان را با فرهنگ‌های مختلف آشنا کنیم.

او دستاورد فعالیت دو ساله موزه عروسک‌های ملل را برگزاری 7 کارگاه آموزشی اعلام کرد و گفت: بعید می‌دانم این حجم کار با این کیفیت در حوزه فرهنگ ملل و ایران تاکنون صورت گرفته باشد.

ناصری با اشاره به مشکلاتی که فعالیت موزه عروسک‌های ملل را فعلا محدود کرده است، گفت: این موزه در شکل یک موزه خصوصی فعالیت خود را آغازکرده و تا به اینجا ادامه داده است ولی با توجه به اینکه کیفیت در برگزاری کارگاه‌ها و نحوه اداره موزه همواره مد نظر بوده است دیگر قادر به ادامه نیست.

وی تصریح کرد: در حال حاضر نیازمند حضور افرادی از جنس فرهنگ هستیم که به ما ملحق شوند و از سویی انتظار داریم سازمان میراث فرهنگی هم به عنوان نماینده دولت از موزه عروسک‌های ملل حمایت کند.

او گفت: بسیاری از مسئولان میراث فرهنگ هنوز این موزه را ندیده‌اند و شاید هم به رغم اطلاع از وجودش به دلیل درگیری‌ها به آن توجه نکرده‌اند.

ناصری اظهار داشت: چندی پیش به واسطه نگاه مثبتی که در میراث نسبت به موزه عروسک‌های ملل ایجاد شده بود و کسب جایزه ایکوم، قول مساعد گرفتیم که خانه پدری جلال آل احمد به مدت 5 سال به این موزه اختصاص یابد اما بعد از مدتی اطلاع دادند که این قول منتفی شده و این خانه جزء پروژه‌های صندوق حفظ و احیا قرار گرفته است.

وی با اشاره به رایزنی‌هایی که برای تعیین مکانی دائمی برای موزه عروسک‌های ملل صورت گرفته است، گفت: طی مذاکراتی که با باغ موزه قصر داشتیم تنها موافقت کردند که در فضای گالری این موزه یک نمایشگاه برگزار کنیم که مورد توافق ما نبود زیرا فعلا به دنبال یک مکان دائمی و بعد از آن ادامه برنامه‌های سیار هستم.

ناصری اظهار داشت: طی نامه نگاری‌هایی که با شهرداری صورت گرفت آنها بیشتر موافق بودند موزه‌ای راه‌اندازی شود و ما عروسک‌های ملل را در آنجا به نمایش درآوریم و به عنوان مشاور نیز فعالیت کنیم که این استقلال موزه عروسک‌های ملل را از بین می‌برد و موافق این نیز نبودیم.

وی گفت: طبق هماهنگی‌های صورت گرفته با کاخ موزه نیاوران قرار شد فضایی در اختیار فعالیت‌های آموزشی موزه عروسک‌های ملل قرار گیرد تا در طول تابستان بتوانیم کارگاه‌های آموزشی را برای کودکان ایجاد کنیم که در صورت امضا تفاهم‌نامه بعد از عید فطر پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها به این کار اختصاص می‌یابد.

او تصریح کرد: شهردار منطقه 12 در حال بررسی شرایط است و قول داده در صورت تغییر کاربری خانه‌های قدیمی منطقه خانه‌ای را به موزه عروسک‌های ملل اختصاص دهد.

وی با اشاره به همکاری‌های خوبی که این موزه با کانون پرورش فکری کودکان نوجوانان دارد گفت: کانون نیز موافقت کرد به صورت یک ماه بطور موقتی در آنجا مهمان باشیم که این را نپذیرفتیم.

او افزود: با وجود انرژی زیادی که در میان فرهنگ دوستان وجود دارد امیدواریم این عروسک ها به زودی از کارتن ها خارج و دوباره صاحب خانه شوند و به نمایش درآیند.

تلاش ایکوم برای از سرگیری فعالیت موزه عروسک‌های ملل

سید احمد محیط طباطبایی قائم مقام ایکوم دیگر سخنران این نشست با اشاره به تعطیلی موزه عروسک‌های ملل گفت: موزه عروسک‌های ملل یک رویکرد جدید در موزه‌داری کشور را ارایه کرده که برای فعالان این حوزه بسیار مهم است.

وی با اشاره به برتری موزه عروسک‌های ملل در 2 سال گذشته از سوی ایکوم افزود: 50 متخصص که داوری انتخاب موزه برتر را هر ساله به عهده دارند 2 بار این موزه را در شاخص‌های مختلف به عنوان موزه برتر انتخاب کرده‌اند.

او با اشاره به رایزنی‌های صورت گرفته برای تعیین مکانی جدید برای ادامه فعالیت این موزه تصریح کرد: ایکوم تلاش کرده و مکان‌های مختلفی را برای این منظور درنظر گرفته که تا به امروز هیچ یک به نتیجه نرسیده است.

محیط طباطبایی تعطیلی موزه عروسک‌های ملل را بهانه‌ای دانست برای توجه به این نکته که در مواجهه با چنین اتفاقاتی که برای موزه‌های خصوصی (اموال -کلکسیونی) می‌افتد باید چه کرد.

او عروسک را پدیده‌ای مردم‌شناسی و فرهنگی دانست که تنها برای پر کردن اوقات فراغت نیست بلکه عروسک‌ها ماکت‌هایی از انسان‌ها هستند که تربیت و آموزش نسل آتی را بر عهده دارند و در شخصیت‌سازی کودکان موثر هستند.

به گفته وی، هر عروسکی یک پنجره برای شناخت هر قوم و ملتی است و عاملی برای شناخت مردم یک ملت به شمار می‌آید.

قائم مقام ایکوم مهمترین پدیده فرهنگی را موزه‌ها دانست و گفت: متأسفانه اگر هر موزه‌ای به دلایل مختلف تعطیل شود هیچ واکنشی از سوی اجتماع متوجه آن نیست در حالیکه فرهنگ و آموزش دو شریان اصلی جامعه هستند.

او با اشاره به این نکته که تأثر ما از اینکه این اتفاق تأثیری روی افراد مسئول نداشت بیشتر از تعطیلی این موزه است، افزود: آیا تعطیلی نهادهای فرهنگی نظیر موزه، کتابخانه، سینما و ... آنقدر کم اهمیت است که کسی حتی از آن ناراحت هم نمی‌شود.

محیط طباطبایی گفت: ما می‌خواهیم موزه ملل در شکل اولیه خود با حفظ استقلال باقی بماند اما نهادهای مرتبط که می‌توانند در این راه کمک کنند اغلب خواهان این هستند که این موزه جزئی از آنها باشد که رفتار فرهنگی درستی نیست.

او با اشاره به اهمیت عروسک‌ها در انتقال فرهنگ‌ها تأکید کرد: متأسفانه هنوز تأثیری که عروسک‌ها می‌توانند در انتقال فرهنگ‌ها و شخصیت‌سازی کودکان داشته باشند برای افراد آشنا نیست.